Ik heb me wel eens geschokt afgevraagd met welk natuurgeweld ik de wereld in ben getrokken, als ik de foto’s van mezelf vlak na mijn geboorte bekeek. Mijn moeder legde dan uit dat ik met een vacuümpomp ben geboren en dat die enorme blauwe bult op mijn voorhoofd daar vandaan kwam. Ik kon me daar geen voorstelling bij maken, behalve dat het me – vooral voor mijn moeder – afschuwelijk leek. Toen ik eenmaal zelf zwanger was, was ik daar dan wel eens bang voor: zo’n vacuümbevalling. Uiteindelijk was dat ook waar het op uit draaide: na één uur en drie kwartier persen, werd besloten dat de gynaecoloog met haar tools erbij gehaald zou worden. Niet veel later werd mijn glibberige mini op mijn borst gelegd.

Voor ‘Mama zoekt uit’ hebben Esther en ik een aantal moeders het hemd van het lijf gevraagd over hun verschillende bevallingen. Hoe hebben ze het beleefd, was er een nasleep en wat zouden ze andere moeders (to be) in hetzelfde schuitje willen aanraden? Vandaag trappen wij af. Esther en ik hebben namelijk allebei een vacuümbevalling gehad en kunnen dus over onze eigen ervaring spreken.

Wat is het?

Een vacuümpomp wordt alleen gebruikt in het ziekenhuis. Als je thuis wil bevallen en een vacuümpomp is nodig, dan moet je naar het ziekenhuis om daar het klusje te klaren. Een vacuümpomp is een kegelvormig kapje van zacht plastic of metaal. Die laatste wordt alleen gebruikt als de baby nog ver in het geboortekanaal ligt. Het kapje wordt via de vagina op het hoofdje van de baby geplaatst. Aan het kapje zit een plastic slangetje. Via dit slangetje wordt de lucht in het kapje langzaam weggezogen, waardoor die vacuüm trekt op het hoofdje van de baby. Bovendien zit er een kettinkje aan verbonden, waar de gynaecoloog aan kan trekken. Gemiddeld wordt je baby bij een vacuümbevalling na ongeveer vijf goede persweeën geboren.

Wanneer een vacuümpomp?

Er zijn verschillende momenten waarop een verloskundige kan ingrijpen en over kan gaan tot een bevalling met behulp van een vacuümpomp. Hiervoor is hulp van de gynaecoloog nodig. Een vacuümpomp wordt gebruikt als:

• De verloskundige merkt dat de persweeën niet sterk genoeg meer zijn en weeënopwekkers niet voldoende helpen.
• Je geen kracht meer hebt om te persen.
• De baby te weinig zuurstof krijgt (als het hartje te snel of te langzaam klopt) en de verloskundige meteen moet ingrijpen.
• Het persen al erg lang duurt en het hoofdje nog niet veel verder is gekomen.
• Het kindje met het gezichtje naar boven ligt (posterior positie).

Wanneer er daadwerkelijk wordt over gegaan tot een vacuümverlossing, is per verloskundige verschillend. Zolang het kindje het goed heeft, wordt er niet te snel ingegrepen en krijg je als moeder genoeg tijd om het zelf te proberen.

Doet het pijn?

Betty: Vlak voordat de verloskundige daadwerkelijk ingreep, werd ik enorm bang. Ik had verhalen gelezen (niet doen!) van vrouwen die met behulp van een vacuümpomp waren bevallen, die het een regelrechte hel vonden. “Ik vind het eng!” riep ik naar de verloskundige. Zij stelde me meteen gerust. Ze zou me eerst verdoven en dan zou ik er niet veel meer van voelen, beloofde ze. Tijdens een wee werd ik plaatselijk verdoofd en heel eerlijk: het viel me ontzettend mee. Ik ben een klein stukje ingeknipt alvorens de pomp erbij werd gepakt, maar daar heb ik niets van gevoeld. Misschien was het de roes van het moment of het wonder dat Verdoving heet, maar ik heb überhaupt niet het idee dat de vacuümpomp heeft bijgedragen aan een pijnlijkere bevalling. En het mooiste van alles was natuurlijk dat ik, na zo lang persen, binnen afzienbare tijd opeens mijn zoontje bij me had! Doet het pijn? Die vraag kan ik niet voor iedereen beantwoorden. Voor mij in ieder geval niet meer dan wat ik allemaal al achter de rug had.

Esther: Ook ik was angstig vlak voordat de ingreep zou gaan plaatsen, maar uiteindelijk bleek dat nergens voor nodig. Nu denk ik dat het wel een verschil maakt dat er bij mijn bevallig geen sprake was van spoed. De baby maakte het goed, dus ik werd eerst rustig plaatselijk verdoofd en daarna volgde de verlossing. Er werd verteld dat het plaatsen van het kapje (op het hoofdje van de baby) ‘even vervelend’ kon voelen, maar ik heb er niet veel van meegekregen. Dit wordt tijdens een wee gedaan. Uiteindelijk werd er in één wee een knip gezet, aan de vacuümpomp getrokken en voila, daar was de baby. Doet het pijn? Ik vond de kracht waarmee er getrokken werd heftig, maar niet pijnlijk. Ik vond het fijn dat dit hulpmiddel er was op het moment dat mijn bevalling niet meer opschoot en daarom voelde ik meer opluchting dan pijn.

Gevolgen voor de baby

Aan mijn vacuümgeboorte hield ik een enorme blauwe bult op mijn voorhoofd over. Dat is inmiddels ruim 29 jaar geleden en de medische wereld heeft in de tussentijd gelukkig niet stil gestaan. Tegenwoordig hebben baby’s die met een vacuümpomp geboren worden een bescheiden bult op de plek waar het kapje heeft gezeten. Ook kunnen er wat lichte wondjes op het hoofdje zitten of kan het hoofdje zelf enigszins vervormd zijn de eerste dagen. Wees niet bang, dit trekt snel weg. Een baby die met een vacuümpomp ter wereld is gekomen, kan bovendien wat last hebben van hoofdpijn en/of misselijkheid. Ook dat trekt na een dag of twee weg. Je kind zal uiteindelijk niets naars aan z’n vacuümgeboorte overhouden.

Betty’s ervaring

Wat mij het meest is bijgebleven aan het hele vacuümverhaal, is de gynaecoloog die tussen mijn benen aan een touw liep te sjorren alsof ze een weigerend paard vooruit probeerde te trekken. Ze zette zoveel kracht, dat ze in mijn beleving met één been tegen het bed had gestaan om zich af te zetten. Dat bleek niet het geval te zijn, hoorde ik later van Maran. Ik bleef stomverbaasd naar de gynaecoloog kijken, totdat ze me opeens opdroeg om ‘naar beneden’ te kijken. Daar zag ik mijn zoon ter wereld komen. Ik hoef natuurlijk niet te beschrijven hoe bijzonder dat was. Nim had inderdaad een bult op zijn hoofd en hij had de eerste dagen hoofdpijn en was misselijk, wat ik heel rot vond. Gelukkig hebben mini zetpilletjes hem toen geholpen. Ik hoorde achteraf dat de uitdrijving niet voldoende vorderde, omdat Nim naar boven keek en omdat hij met zijn handje langs zijn hoofd lag. Daardoor werd het eruit te persen oppervlakte te groot en lukte het mij niet zonder hulp. Helaas, maar ik ben achteraf heel blij alles zo goed is verlopen.

Esther’s ervaring

Tijdens mijn bevalling had ik nauwelijks persweeën, waardoor het persen niet veel opschoot. Na bijna anderhalf uur proberen vertelde de verloskundige me dat ze merkte dat het niet vorderde en dat ze merkte dat ik uitgeput raakte. ‘Een keizersnee!’ schoot me door mijn hoofd. Dat wilde ik absoluut niet. Dan had ik al die pijn en moeite voor niets beleefd. De verloskundige vertelde me dat ze niet een keizersnede bedoelde, maar een vacuümverlossing. ‘Dan is de baby er met een paar weeën.’ Dat klonk me als een klein feestje in de oren, dus ik ging akkoord.
Ik moest mijn voeten in de voetsteunen zetten (om wat tegengewicht te bieden, begreep ik later), en daarna zei de gynaecoloog dat ze zou gaan meetrekken bij de volgende wee en dat ik niet moest schrikken van de kracht waarmee dit zou gaan gebeuren. Ik vertelde haar dat ik wel een beetje bang werd van die uitspraak, waarop ze me vertelde dat ik het maar gewoon over me heen moest laten komen. Ik had weinig andere keuze, dus ik berustte me in mijn lot. Ik heb verder eigenlijk geen pijn gevoeld en er absoluut geen trauma aan overgehouden, maar het gebeurt inderdaad wel met een behoorlijke kracht. Toch ben ik erg blij dat er uiteindelijk voor de vacuümpomp gekozen is. Ik kreeg het zelf simpelweg niet voor elkaar. Dat Lenthe haar eerste 24 uur op Aarde moest slijten met hoofdpijn en zetpillen vond ik erg sneu, maar gelukkig trok het al snel weg en was er verder niets meer aan de hand.

Hoe was jouw bevalling?