Eén van de meest belangrijke keuzes die je als ouder kunt maken in het jonge leventje van je kind, is die van de basisschool. De tijd die je kind op z’n eerste, echte school tegemoet gaat, is enorm belangrijk voor de rest van z’n leven. Een school waar je kind zich prettig voelt is het belangrijkst, maar hoe weet je of het ook op het gebied van onderwijs goed gesteld is met de school? Leert je kind er wel wat ‘ie moet leren om geen achterstand op te lopen in vergelijking met leeftijdsgenoten? Hoe gaan scholen om met verschillen tussen kinderen? Zijn de leerkrachten vakkundig genoeg? Er zijn genoeg zaken om rekening mee te houden als je op zoek gaat naar een basisschool voor je kind. Vandaag probeer ik je daar een stapje verder in te helpen.

Buurtonderzoek

Mijn voorkeur zou hoe dan ook uit gaan naar een school die enigszins in de buurt is. Het lijkt me leuk als Nim later vanuit school met vriendjes uit de straat buiten kan spelen. Toch zou ik overwegen om mijn kind iets verder weg op school te doen, als dat zou betekenen dat het onderwijs er beter zou zijn. Bepaal dus voor jezelf wat je een acceptabele afstand vind om je kind dagelijks naar school te brengen en oriënteer je op de verschillende basisscholen die binnen die cirkel liggen. Zijn het openbare scholen? Scholen met een geloofsovertuiging of scholen met een andere vorm van onderwijs?

Op de website van de Rijksoverheid vind je meer informatie over verschillende soorten basisscholen die er zijn. Op Scholenkeuze.nl vind je trouwens de scholen die bij jou in de buurt gevestigd zijn. Hierop staan ook beoordelingen van ouders. Google je school ook eens. Staan er nieuwsberichten over de school op?

Oriëntatie

Er zijn scholen waarvan de website meteen al een keurig visitekaartje presenteert. Er zijn ook scholen met een website uit 1998 en daar zou ik persoonlijk toch wel wat op afknappen. Bekijk tijdens je oriënterend onderzoek even de sites van de scholen. Wat beloven ze? Welke spreekt je aan? Let bijvoorbeeld eens op wat er gezegd wordt over hoe een gemiddelde dag eruit ziet. Of misschien geeft deze school wel extra lessen waar kinderen iets bijzonders leren. Bekijk of er iets tussen zit waar je als ouder enthousiast van wordt of wat misschien wel extra vragen bij je oproept. Bovendien kan het zo zijn dat er misschien wel kinderen uit de buurt op een bepaalde school zitten. Vraag desnoods eens na bij je buren waar zij hun kind naar school brengen. Zijn ze tevreden?

Je kunt ook van tevoren de resultaten van de school (of scholen) bekijken via de website van de Onderwijsinspectie. Deze voert eens in de zoveel tijd onderzoek uit naar de manier van lesgeven op elke school. Scholen die niet goed uit het onderzoek komen, worden onder toezicht gehouden. Van iedere school zou een onderwijsrapport inzichtelijk moeten zijn. Misschien is het interessant om deze eens door te nemen.

Bezoek

Heb je één of meerdere scholen gevonden waar je enthousiast van wordt? Mooi! Laat je uitnodigen voor een rondleiding of bezoek een open dag. De meeste scholen werven graag nieuwe ouders, dus zullen er om staan te springen om jou de school in al haar glorie te laten zien. Bedenk vooraf wat je wilt vragen. Hieronder heb ik een aantal vragen opgesteld waar je aan kunt denken. Bepaal voor jezelf wat voor jou als ouder belangrijk is.

• Hoe is het team van leerkrachten opgebouwd? Zijn er alleen maar juffen of ook meesters? Hoe oud zijn de meeste leerkrachten? Hoe lang werken de leerkrachten gemiddeld op deze school? Is er veel verloop binnen het team? Is er een directie? Zijn er intern begeleiders? Remedial teachers? Vakleerkrachten? Dit zijn vragen die veel vertellen over de sfeer op een school. Als leerkrachten jarenlang blijven hangen, is de sfeer vaak goed. Maar houd iedereen elkaar wel scherp genoeg? En wat zegt het over een school als er ieder half jaar een nieuwe leerkracht gevonden moet worden voor groep 4? Stof om over na te denken.
• Vraag eens naar de samenstelling van leerlingen. Is de samenstelling een afspiegeling van de wijk? Zijn er voornamelijk kinderen voor hoogopgeleide ouders? Of juist niet? Zijn er veel kinderen met extra zorgbehoeften? Zijn er beduidend meer jongetjes of meisjes? Ook de samenstelling van de kinderen op school is belangrijk en zegt iets over het onderwijs. Veel kinderen met zorgbehoeften op school? Is er dan wel voldoende aandacht voor jouw kind? En wat als je een dochter hebt in een klas met 80% jongetjes? Niet per se een probleem, maar misschien wel iets wat je van tevoren wilt weten.
• Heeft deze school een speciale manier van onderwijs geven? Worden kinderen gestimuleerd zelfstandig te werken? Is er extra hulp mogelijk voor kinderen die moeilijk mee kunnen komen? En is er aan de andere kant extra uitdagend werk voor kinderen die de reguliere stof te makkelijk vinden? Hoe gaat een school om met deze verschillen tussen kinderen? Is hier voldoende aandacht voor? Dat je kind het op school naar z’n zin heeft is het belangrijkste, maar dat ‘ie dan ook nog wat leert, is natuurlijk waar je het voor doet. Hoe brengt deze school de kennis over aan je kind? En wat als er dus extra hulp nodig is?
• Is er aandacht voor het geloof of een bepaalde levensovertuiging? Sommige scholen zijn hier erg streng in. Anderen – volgens bepaalde ouders – niet streng genoeg. Wat vind jij belangrijk?
• Sommige scholen zijn gevestigd in een oud gebouw. Dit heeft natuurlijk z’n charme, maar is het ook praktisch genoeg? Hoe is het gesteld met de indeling van de lokalen? Ziet het gebouw er schoon en netjes uit of komt de urinelucht je tegemoet en ligt overal rotzooi? In welke staat een school verkeert, zegt volgens mij veel over de manier van onderwijs geven. Wordt er waarde gehecht aan netheid? Dan zie je dat terug in de uitstraling van de school.
• Is er aandacht voor cultuur en sport op school? Hoe wordt hier vorm aan gegeven? Zijn er eventuele naschoolse activiteiten mogelijk op dit gebied? Heeft de school een vakleraar in dienst? Hoeveel uur per week wordt er aan deze vakken besteed? Sommige ouders hechten hier geen waarde aan, ik zou het wel belangrijk vinden dat er ruimte is voor muziek, drama, beeldende vorming en gym.
• Hoe is het gesteld met de veiligheid binnen een school? Is er bijvoorbeeld een pestprotocol? Wordt er vaak gepest op school? Wat als er een probleem is met een leerkracht? Er er dan ruimte om dit op een prettige manier uit te praten? Geen toelichting nodig, denk ik zo! Wat bij betreft zijn dit erg belangrijke punten.
• Hoe betrokken zijn de andere ouders? Is het een kwestie van half slaperig brengen en ophalen of zetten de ouders zich graag in voor de school? In hoeverre heb je als ouder inspraak in het beleid van de school? Is er een goed functionerende MR (medezeggenschapsraad)? Wordt er iets verwacht van de ouders? Op sommige scholen wordt veel meer van je verwacht dan op andere scholen. Zelf zou ik het prettig vinden als van alle ouders wordt verwacht dat ze een bepaalde interesse tonen in de school en hun kind. Liever dat dan ouders die alleen brengen, halen en de juf uitschelden als hun kind een slecht rapport heeft. Aan jou dus de vraag in hoeverre je betrokken wilt zijn. Benauwt het je als je veel moet doen, of zie je graag dat ouders net zo betrokken zijn als jij?
• Hoe is de organisatie binnen een school geregeld? Hoe groot zijn de klassen? Wat gebeurt er als de leerkracht ziek is? Zijn er eventueel onderwijsassistenten voor extra hulp? Sommige scholen zitten erg krap in hun bezetting. Als een leerkracht onverhoopt ziek is, moeten de kinderen verdeeld worden over de andere groepen. Hier heeft de hele school dan last van en aangezien leerkrachten ook maar mensen zijn, komt dit nogal eens voor. Andere scholen hebben hier betere oplossingen voor. Hoe groot de groepen zijn is ook belangrijk om te weten. Je zou je zelf een voorstelling kunnen maken van hoeveel individuele aandacht je kind krijgt als de leerkracht de zorg over 30 kinderen heeft.
• Hoe worden de leerlingen gevolgd? Krijgen ze te maken met cito-toetsen? Hebben ze een aantal keer per jaar een rapport? Zijn er misschien portfolio’s waarin een kind moet aantonen een bepaald niveau behaald te hebben? Iedere school regelt dit op een andere manier. Je zou denken dat veel controle op de voortgang prettig is, maar daar ben ik het niet altijd mee eens. Wat wordt er bijvoorbeeld gedaan naar aanleiding van een toetsuitslag? Dat is mijns inziens veel belangrijker. En is het belangrijk om steeds te constateren dat Pietje een achterstand heeft op het gebied van rekenen, of is het handiger om Pietje gewoon eens wat extra hulp te geven en niet steeds te focussen op wat hij niet goed kan?

Sfeer

Uiteindelijk is het natuurlijk ook erg belangrijk hoe de sfeer op een school is. Voel je je thuis als je door de lokalen wandelt? Hangt er rust in de gangen? Zie je lachende kinderen? Zijn er knutselwerkjes te zien? Wat stralen de leerkrachten uit? Heeft de directeur er zin in? Allemaal zaken waar je niet per se een concreet antwoord op kan geven, maar die zeker van doorslaggevende rol kunnen zijn voor jouw keuze.

Zelf heb ik een aantal jaar in het basisonderwijs gewerkt en voor mezelf een aantal punten die ik erg belangrijk vind aan een school voor mijn zoon. Binnenkort hebben Maran en ik onze eerste bezichtiging op een school waarvan het soort onderwijs (natuurlijk leren, google maar als je dat leuk vind) ons aanspreekt. We moeten nog maar bekijken hoe dat ons in de praktijk bevalt. We zijn erg benieuwd!

Heb jij al een basisschool voor je kind uitgekozen? Wat vond/vind jij belangrijk aan een school?